2.4.1 Det armenske kvarteret i Jerusalem

Det armenske kvarteret er kanskje det mest opphavlege kvarteret i gamlebyen i Jerusalem. Det blei laga med ganske mykje plass mellom bygningane, og større plass og tun enn dei andre kvartera har i dag.

Bygningen til Gulbenkian[30] biblioteket ligg rett ved sidan av museet. Den blei i 1929 grunnlagd av oljemagnaten Calouste Gulbenkian og har som eit offentleg bibliotek sirka 100 000 bøker. I tillegg finns det eit bibliotek med 4000 gamle handskrifter. Den armenske kunsten hadde i mindre grad enn den bysantinske kunsten fokus på ikonar, men eit stort fokus på illustrasjon av bøker. Dette gjer desse bøkene og handskriftene til ein eineståande kulturskatt. Biblioteka bruker i dag også Jakobskapellet og kapellet til den egyptiske helgen Menas som arkiv for sine mange handskrifter, bøker, tidsskrifter og avis frå mange hundre år.

I naboskapet til biblioteket ligg skulen og det teologiske seminaret som bli brukt  av sirka 300 elevar og i dag 43 studentar. Seminaret blei grunnlagd i 1843 og ligg nå i eit hageområdet på den andre sida av   Armenian Orthodox Patriarchate road.

Mardigianmuseet for armensk kunst og historie ligg rett ved sidan av biblioteket og har vært stengt dei siste to åra på grunn av  rehabilitering av bygningen. Museet viste i 2005 ei utstilling over armensk kunst og ei over armensk historie med særleg fokus på folkemordet.

Jakobsklosteret med Jakobskatedralen er sentret for armenarane i Jerusalem og som ligg i det armenske kvarteret. Klosteret er stengt for besøkande utanfrå, men kyrkja blir opna ein halv time kvar dag kl. 15.00.til ettermiddagsgudstenesta for det teologiske seminaret  Jakobskatedralen er ein del av bygningskomplekset til det armenske klosteret, og  er ei kyrkje med ei historie på over 1600 år. Slik som den står fram i dag er den ei middelalderkyrkje der bygginga starta på 900talet. Den er sete til den armensk apostoliske patriarken for Jerusalem. Bispetrona hans ligg i kyrkja. Kyrkja er pynta med dei typiske armenske krossrelieffa, som viser Jesu liv og kyrkjehistoriene. I kyrkja skal hovudet til den første martyren blant apostlane ligge: Jakob broren til apostelen Johannes og sonen til Sebbedeus som skal ha blitt avretta i 44 etter Kristus på ordre frå Herodes Agrippa. Resten av apostelen skal ligge i Santiago de Compostela.  Også Jakob, broren til Jesus og den første biskopen i  Jerusalem, skal være gravlagd i kyrkja. Bispetrona hans står i kyrkja og blir brukt av patriarken ein gong for året. Bileta i kyrkja viser kristne martyrar og dommedagen.

Armenarane har ingen ikonostasi framfor alteret. Dagens inngang til kyrkja var opphavleg ein sideinngang for munkane prestar og studentar, medan den tidlegare hovudinngangen ikkje er i bruk lengre.

Erkeengelkyrkja aust for klosteret er i praksis ikkje tilgjengeleg for utanforståande.

Den viktigaste bygningen i det tidlegare frelsersklosteret rett utanfor Sionsporten er mogeleg eit av  husa til Kaifas. Klosteret er omgitt av ein stor gamal kyrkjegard.