15. Presten som lærar
15.1. Presten og læraren
”Den store pedagogen og kristen ville oppdra eit barn som eit menneske til eit intelligent, fornuftig og moralsk høgtståande menneske”[180] Slik omtalast idealet til den siste tsjekkiske protestantske biskopen før motreformasjonen i Tsjekkia, Jan Amos Comenius. Han blir også kalla for ”far til den moderne pedagogikken” og sjølv jesuittane brukte lærebøkene hans. Han sette barnet i sentrum og målet hans var at borna skulle kunne lese og reflektere over bibelen slik at dei kunne bli moralsk høgtståande personlegdomar. Det var prestar som var dei første som underviste etter denne pedagogikken.
15.2. Frå feltet
Både i Noreg, Tyskland og Tsjekkia driv kyrkja nå si eiga trusopplæring. I Tyskland kan borna i tillegg møte presten som lærar i skulen, og er det er berre i Tyskland at undervisninga i skulen er ein fast del av prestetenesta. Det kan vere krevjande for born som møter presten både i skulen og i kyrkja med å skilje mellom dei rollane han har. Presten i Tsjekkia har mykje bibelundervisning i kyrkjelyden og eg veit om prestar som har læraryrket som hovudyrket og som arbeidar som prest i tillegg til det. Men dei har dei to arbeidsplassane vanlegvis forskjellige stader.
I Noreg er vi i gang med trusopplæringsreforma og det er mange stader ikkje lenge sidan konfirmantundervisninga vart flytta ut av skuletida. Presten er ikkje lenger lærar i skulen og heller ikkje sjefen for dei. Den som tidlegare var både medlem og leiar i skulestyret, er i dag berre gjest i skulen når han kjem med gode opplegg, slik som vandringa gjennom bibelen. Framleis er det mange stader også eit godt samarbeid mellom skule og kyrkje.
15.3. Oppsummering
I dag er det berre den tyske presten som framleis undervisar som lærar som ein del av prestetenesta si. Likevel er prestane framleis lærarar, men nå i kyrkja. I Noreg blir dette tydlegare gjennom trusopplæringsreforma.
15.4. Vurderingar
Sjølv om eg som far nok ynskte meg meir kristendomsundervisning på skulen, er eg glad for at den kyrkjelege undervisninga vart flytta ut or skulen. I eit økumenisk perspektiv er innskrenkingane mot å drive trusopplæring i SFO-tida litt uforståeleg. Då eg var barn i det kommunistiske DDR, var det ikkje noko problem at nokre klassekameratar gjekk ein time frå SFO til presten og kom att etter det.
Når kyrkja sjølv skal ta hand om si eiga undervisning, bør også prestane få meir pedagogisk utdanning. Det hadde nok vore ein fordel om presten hadde faglærarkompetanse utan at han nødvendigvis trengte å arbeide som lærar. Den norske kyrkja er framleis så pass stor og har framleis ein så pass brei base i befolkninga at det skulle vere mogleg å etablere eit eige pedagogisk miljø i kyrkja, og eg trur at ein er godt i gong med det. Alle dei tyske teologiske fakulteta har eigne professorar for religionspedagogikk og det hadde nok vore godt å styrkje den religionspedagogiske kompetansen til både nye prestar og dei prestane som allereie er i teneste.
Sjølv om presten ikkje er lærar i skulen, bør han i den kyrkjelege undervisninga yte eit viktig bidrag til å oppdra barn "til eit intelligent, fornuftig og moralsk høgtståande menneske”[181]. Dette kan ikkje berre skje i skulen og treng prestar som er utrusta til dette.